کد مطلب:1241 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:420
احــکام ضــامن شدن
مسأله 2318 ـ اگر انسان بخواهد ضامن شود كه بدهی كسی را بدهد، ضامن شدن او در صورتی صحیح است، كه به هر لفظی اگرچه عربی نباشد به طلبكار بگوید كه من ضامن شده ام طلب تو را بدهم، و طلبكار هم رضایت خود را بفهماند، ولی راضی بودن بدهكار شرط نیست.
مسأله 2319 ـ ضامن و طلبكار باید مكلف و عاقل باشند و كسی هم آنها را مجبور نكرده باشد، و نیز باید سفیه نباشند یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكنند، ولی این شرطها در بدهكار نیست، مثلاً اگر كسی ضامن شود كه بدهی بچه یا دیوانه را بدهد صحیح است.
مسأله 2320 ـ هر گاه برای ضامن شدن خودش شرطی قرار دهد، مثلاً بگوید اگر پدرم اجازه بدهد من می دهم، ضامن شدن او باطل است.
مسأله 2321 ـ كسی كه انسان ضامن بدهی او می شود باید بدهكار باشد، پس اگر كسی بخواهد از دیگری قرض كند، تا وقتی قرض نكرده، انسان نمی تواند ضامن او شود.
مسأله 2322 ـ در صورتی انسان می تواند ضامن شود كه طلبكار و بدهكار و جنس بدهی همه معین باشند، پس اگر دو نفر از كسی طلبكار باشند و انسان بگوید من ضامن هستم كه طلب یكی از شماها را بدهم، چون معین نكرده كه طلب كدام را می دهد، ضامن شدن او باطل است، و نیز اگر كسی از دو نفر طلبكار باشد و انسان بگوید من ضامن هستم كه بدهی یكی از آن دو نفر را به تو بدهم، چون معین نكرده كه بدهی كدام را می دهد ضامن شدن او باطل می باشد، و همچنین اگر كسی از دیگری مثلاً ده من گندم و ده تومان پول طلبكار باشد و انسان بگوید من ضامن یكی از دو طلب تو هستم و معین نكند كه ضامن گندم است یا ضامن پول، صحیح نیست.
مسأله 2323 ـ اگر طلبكار طلب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمی تواند از بدهكار چیزی بگیرد، و اگر مقداری از آنرا ببخشد، نمی تواند آن مقدار را مطالبه نماید.
مسأله 2324 ـ اگر انسان ضامن شود كه بدهی كسی را بدهد، نمی تواند از ضامن شدن خود برگردد.
مسأله 2325 ـ ضامن و طلبكار می توانند شرط كنند كه هر وقت بخواهند، ضامن بودن را بهم بزنند.
مسأله 2326 ـ هر گاه انسان در موقع ضامن شدن، بتواند طلب طلبكار را بدهد اگر چه بعد فقیر شود، طلبكار نمی تواند ضامن بودن او را بهم بزند و طلب خود را از بدهكار اول مطالبه نماید، و همچنین است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد، ولی طلبكار بداند و به ضامن شدن او راضی شود.
مسأله 2327 ـ اگر انسان در موقعی كه ضامن می شود، نتواند طلب طلبكار را بدهد و طلبكار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، می تواند ضامن بودن او را بهم بزند و اگر پیش از آنكه طلبكار ملتفت شود، ضامن قدرت پیدا كرده باشد، چنانچه بخواهد ضامن بودن او را بهم بزند، اشكال ندارد علی الاظهر.
مسأله 2328 ـ اگر كسی بدون اجازه بدهكار ضامن شود كه بدهی او را بدهد، نمی تواند چیزی از او بگیرد.
مسأله 2329 ـ اگر كسی با اجازه بدهكار ضامن شود كه بدهی او را بدهد، بعد از دادن بدهی او می تواند مقداری را كه ضامن شده از او مطالبه نماید، ولی اگر بجای جنسی كه بدهكار بوده جنس دیگری به طلبكار او بدهد، نمی تواند چیزی را كه داده از او مطالبه نماید، مثلاً اگر ده من گندم بدهكار باشد، و ضامن ده من برنج بدهد، نمی تواند برنج را از او مطالبه نماید، اما اگر خودش راضی شود كه برنج بدهد اشكال ندارد.
مسأله 2319 ـ ضامن و طلبكار باید مكلف و عاقل باشند و كسی هم آنها را مجبور نكرده باشد، و نیز باید سفیه نباشند یعنی مال خود را در كارهای بیهوده مصرف نكنند، ولی این شرطها در بدهكار نیست، مثلاً اگر كسی ضامن شود كه بدهی بچه یا دیوانه را بدهد صحیح است.
مسأله 2320 ـ هر گاه برای ضامن شدن خودش شرطی قرار دهد، مثلاً بگوید اگر پدرم اجازه بدهد من می دهم، ضامن شدن او باطل است.
مسأله 2321 ـ كسی كه انسان ضامن بدهی او می شود باید بدهكار باشد، پس اگر كسی بخواهد از دیگری قرض كند، تا وقتی قرض نكرده، انسان نمی تواند ضامن او شود.
مسأله 2322 ـ در صورتی انسان می تواند ضامن شود كه طلبكار و بدهكار و جنس بدهی همه معین باشند، پس اگر دو نفر از كسی طلبكار باشند و انسان بگوید من ضامن هستم كه طلب یكی از شماها را بدهم، چون معین نكرده كه طلب كدام را می دهد، ضامن شدن او باطل است، و نیز اگر كسی از دو نفر طلبكار باشد و انسان بگوید من ضامن هستم كه بدهی یكی از آن دو نفر را به تو بدهم، چون معین نكرده كه بدهی كدام را می دهد ضامن شدن او باطل می باشد، و همچنین اگر كسی از دیگری مثلاً ده من گندم و ده تومان پول طلبكار باشد و انسان بگوید من ضامن یكی از دو طلب تو هستم و معین نكند كه ضامن گندم است یا ضامن پول، صحیح نیست.
مسأله 2323 ـ اگر طلبكار طلب خود را به ضامن ببخشد، ضامن نمی تواند از بدهكار چیزی بگیرد، و اگر مقداری از آنرا ببخشد، نمی تواند آن مقدار را مطالبه نماید.
مسأله 2324 ـ اگر انسان ضامن شود كه بدهی كسی را بدهد، نمی تواند از ضامن شدن خود برگردد.
مسأله 2325 ـ ضامن و طلبكار می توانند شرط كنند كه هر وقت بخواهند، ضامن بودن را بهم بزنند.
مسأله 2326 ـ هر گاه انسان در موقع ضامن شدن، بتواند طلب طلبكار را بدهد اگر چه بعد فقیر شود، طلبكار نمی تواند ضامن بودن او را بهم بزند و طلب خود را از بدهكار اول مطالبه نماید، و همچنین است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد، ولی طلبكار بداند و به ضامن شدن او راضی شود.
مسأله 2327 ـ اگر انسان در موقعی كه ضامن می شود، نتواند طلب طلبكار را بدهد و طلبكار در آن وقت نداند و بعد ملتفت شود، می تواند ضامن بودن او را بهم بزند و اگر پیش از آنكه طلبكار ملتفت شود، ضامن قدرت پیدا كرده باشد، چنانچه بخواهد ضامن بودن او را بهم بزند، اشكال ندارد علی الاظهر.
مسأله 2328 ـ اگر كسی بدون اجازه بدهكار ضامن شود كه بدهی او را بدهد، نمی تواند چیزی از او بگیرد.
مسأله 2329 ـ اگر كسی با اجازه بدهكار ضامن شود كه بدهی او را بدهد، بعد از دادن بدهی او می تواند مقداری را كه ضامن شده از او مطالبه نماید، ولی اگر بجای جنسی كه بدهكار بوده جنس دیگری به طلبكار او بدهد، نمی تواند چیزی را كه داده از او مطالبه نماید، مثلاً اگر ده من گندم بدهكار باشد، و ضامن ده من برنج بدهد، نمی تواند برنج را از او مطالبه نماید، اما اگر خودش راضی شود كه برنج بدهد اشكال ندارد.